Pod patronatem inżynierów "Elektryczności" (1935-1937)
19 września 1934 r. opiekę nad ząbkowickim plutonem harcerskim objął mieszkaniec Bielowizny inż. Adam Chojnacki, kierownik Oddziału 30 % Wody Utlenionej w fabryce elektrochemicznej „Elektryczność”. Pod koniec grudnia kilkoro harcerzy składało próbę na III stopień harcerski. W szeregi harcerskie wstępowało coraz więcej miejscowej młodzieży, do czego zachęcały wycieczki nad Białą Przemszę oraz gry i zabawy na świeżym powietrzu. Samodzielność 40. ZDH. w Ząbkowicach odzyskała 20 stycznia 1935 r., bowiem tego dnia drużynowy W. Bernasik przekazał Bronisławowi Sikorze (podobnie jak A. Chojnacki pracownikowi oddziału wody utlenionej) komendę nad tutejszym zawiązkiem harcerskim. Skromne składki były stanowczo niewystarczające, dlatego zorganizowano niebawem zbiórki makulatury i szkła skupowanego przez Hutę Szkła Okiennego. Za zgromadzone w ten sposób pieniądze udało się kupić sprzęt sportowy i wycieczkowy, a także wynająć izbę w domu przy ul. Fabrycznej.
4 maja 1935 r. drużynowy B. Sikora wziął udział w odprawa drużynowych Hufca. Drużyna brała udział w wielu obchodach m.in. Święcie Morza oraz tygodniu Ligii Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. W grudniu kilku harcerzy składało próbę na stopień. Uczyli się m. in. pierwszej pomocy a także zdobywali sprawności introligatora, stolarza, ślusarza, grzybiarza i krajoznawcy. Starania o zarejestrowanie drużyny harcerskiej w ramach hufca dąbrowskiego zakończono w 1936 r. Nadano jej dawną numerację (40. ZDH.) i patrona (gen. Józefa Sowińskiego). W ząbkowickim lesie 9 maja 1936 r. odbyło się uroczyste przyrzeczenie 15 kandydatów na harcerzy. W obecności opiekuna drużyny, harcerek, rodziców, przyjaciół i W. Bernasika odbierał je harcmistrz Stefan Piotrowski. W lipcu 1936 r. bracia Stanisław i Marian Marcowie w czasie dwutygodniowego obozu Chorągwi Harcerzy Zagłębia Dąbrowskiego uzyskali wyższe stopnie harcerskie (Harcerza Orlego). Podczas letniego obozu wędrownego pozostali harcerze z Ząbkowic zwiedzili Niegowonice, Hutki Kanki, Rokitno Szlacheckie, Wysoką i Chruszczobród, skąd wrócili do Ząbkowic. Aktywna młodzież mogła liczyć na wsparcie finansowe nie tylko pracowników fabryki „Elektryczność”. Kierownik szkoły powszechnej Jan Tasiecki jeszcze w tymże samym 1936 r., w którym zarejestrowano drużynę, zorganizował Koło Przyjaciół Harcerstwa Drużyn w Ząbkowicach.
Jesienią 1936 r. rozrastająca się 40. ZDH. w Ząbkowicach wynajęła większą niż poprzednia izbę przy ul. Gospodarczej. Czas niepogody spędzany w izbie harcerskiej uprzyjemniał cieszący się sporym zainteresowaniem młodzieży wykonany przez przybocznego drużynowego S. Marca stół pingpongowy. Szafa także będąca dziełem jego zdolności stolarskich służyła potrzebom biblioteczki złożonej z książek ofiarowanych w znacznej mierze przez opiekuna drużyny inż. A. Chojnackiego. W 1937 r. z powodu braku pieniędzy inaczej niż w latach poprzednich nie zorganizowano stałego obozu wakacyjnego. „Czterdziestacy” spędzali lato m.in. w lesie Bienia, na Basiuli i nad potokiem Struga. Popularnym miejscem wycieczek harcerskich nadal były tereny na Czarną Przemszą w Okradzionowie, ponadto odwiedzano także Marianki.
Bibliografia
Archiwum Państwowe w Katowicach, zesp. nr 770 Starostwo Powiatowe w Będzinie,
sygn. 984. Związek Harcerstwa Polskiego drużyna 40ta w Ząbkowicach, 1938 r.
Sylwester Fertacz, Ząbkowice, [w:] Dąbrowa Górnicza. Monografia, t. 2, Dzielnice miasta, Dąbrowa Górnicza 2016, s. 239-319.
Historia drużyny im. gen. Józefa Sowińskiego w Ząbkowicach (40 Z.D.H.), Kurjer Zachodni „Iskra” nr 261 z 24 września 1936 r.
Andrzej Lorenc, Ząbkowice, t. 2, w Zagłębiu Dąbrowskim lata 1918-2018,
Dąbrowa Górnicza 2020.
Marian Marzec, Ząbkowice i okolica. Z pogranicza krakowsko-śląskiego od czasów zamierzchłych do 1991 r., Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1999.
Opracował: Mateusz Siembab
