Budowę Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej mającej skomunikować tereny zaborów dwóch rozpoczęto w 1840 r. W 1847 r. poprzez odgałęzienie ze Szczakowej do Granicy otwarto drogę kolejową Mysłowice- Szczakowa- Kraków, natomiast przez Szczakową, Trzebinię i Zebrzydowice linia Warszawa-Szczakowa otrzymała połączenie z Wiedniem. Ukończona ostatecznie w 1848 r. kolej łączyła Warszawę, Wiedeń, Kraków i Wrocław czyli tereny ówczesnego Cesarstwa Austriackiego, Królestwa Prus i kongresowego Królestwa Polskiego. Była to wydarzenie niezwykle istotne, ponieważ była to pierwsza linia kolejowa, którą wybudowano w Królestwie Polskim. Przetarg na budowę stacji w Ząbkowicach ogłoszono w pierwszym kwartale 1846 r. Stacja ta powstała jako część wspomnianej linii kolejowej o długości ok. 300 km, przebiegającej od Warszawy przez Skierniewice, Piotrków Trybunalski, Częstochowę aż do stacji Granica (obecnie Maczki, dzielnica Sosnowca). Pierwszy pociąg przejechał przez Ząbkowice na przełomie listopada i grudnia 1847 r. Od grudnia 1847 r. pociągi kursowały już tędy regularnie. Wybudowana droga kolejowa miała służyć głównie do przewozu węgla z Zagłębia Dąbrowskiego oraz soli z Wieliczki i Bochni. W pierwszych latach funkcjonowania kolei ruch kolejowy ze względu na bezpieczeństwo odbywał się tylko w dzień. Również z tych samych powodów pociągi kursowały z niewielką prędkością. Przejazd z Warszawy do Krakowa przez Maczki trwał początkowo 22 godziny. Przewozy roczne linii Warszawsko-Wiedeńskiej w 1848 r. wynosiły 363 tys. osób i 360 tys. ton towarów a w 1870 r. już 1,02 mln osób i 8 mln ton towarów. W 1856 r. oddano do użytku dworzec kolejowy w Ząbkowicach oraz przepompownię wody dla parowozów. W 1859 r. Ząbkowice bezpośrednie uzyskały połączenie kolejowe z Sosnowcem a w 1885 r. przez odcinek kolei iwanogrodzko-dąbrowskiej (z Dęblina do Dąbrowy) zostały skomunikowane z innymi ośrodkami przemysłowymi Królestwa Polskiego (Zagłębie Staropolskie).
Bibliografia:
Andrzej Lorenc, Ząbkowice, t. 1, w kluczu sławkowskim i Zagłębiu Dąbrowskim do roku 1918, Dąbrowa Górnicza 2019;
Sylwester Fertacz, Ząbkowice, [w:] Dąbrowa Górnicza. Monografia, t. 2, Dzielnice miasta, Dąbrowa Górnicza 2016, s. 239-319;
Encyklopedia Dąbrowy Górniczej A-Z, t. 1, red. Stefan Pobidel, Dąbrowa Górnicza 1996, s. 237-238
oraz Miasto Ząbkowice. Informator, oprac. m.in. A. Abramski, Z. Mrówka, Z. Płazak, R. Szczepankiewicz, red. Adam Sikora, Ząbkowice 1976.
Rys. „Otwarcie drogi żelaznej ząbkowicko-katowickiej” autor. Henryk Pillati, „Tygodnik Illustrowany” nr 1 z 1859 r.
