Pogoria- osada i okręg ząbkowickiego lasu

* * *

Rzeczka, młyn, osada, kolonia i jezioro

Słowo Pogoria w świadomości osób odwiedzających Dąbrowę Górniczą kojarzy się powszechnie z Centrum Handlowym Pogoria oraz Pojezierzem Dąbrowskim. Pierwotnie odnosiło się ono jednak do rzeczki Pogorii, będącej dopływem Czarnej Przemszy. Inwentarz klucza sławkowskiego z 1645 r. odnotowuje także istnienie młyna o nazwie Bogorya. Miejscowi młynarze administrowali nim na podstawie kontraktu (dzierżawy) każdorazowo podpisywanego przez urzędników biskupa krakowskiego. 

W zbiorach Muzeum Miejskiego „Sztygarka” znajduje się pochodzący z lat 20. XX w. plan kolonii Pogoria (Matheron). Nowe osiedle pod Gołonogiem dla swoich pracowników zakładało wówczas Towarzystwo Francusko-Włoskie, właściciel kopalni „Paryż” i „Koszelew”. Osiedle wybudowano pomiędzy linią kolejową Ząbkowice-Piekło a dzisiejszym zbiornikiem wodnym Pogoria I. Spoglądając na plan kolonii warto przyjrzeć się historycznej nazwie III okręgu lasu ząbkowickiego- Biskupiec, która nawiązywała jeszcze do czasów, gdy wieś Ząbkowice należała do biskupów krakowskich. II okręg tegoż lasu państwowego, według poniższego dokumentu nosił nazwę Pogoria.

Plan osady młynarskiej Pogoria położonej między II i III okręgiem państwowego lasu Ząbkowickiego, w gminie Olkusko-Siewierskiej powiatu Będzińskiego ziemi Kieleckiej 1922.

Kolonia Pogoria w Gołonogu

Kolejny, tym razem powojenny plan gruntów byłego Towarzystwa Francusko-Włoskiego Dąbrowskich Kopalń Węgla, który został sporządzony dla Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego w Sosnowcu sytuował dawny Matheron („gołonoską” kolonię Pogoria)… na obszarze gromady Ząbkowice.

Plan gruntów b. T-wa Francusko-Włoskiego położonych w gromadzie Ząbkowice, gm. Ząbkowice, pow. Będzin, woj. Śląskie 1949. Ze zbiorów Muzeum Miejskiego "Sztygarka" w Dąbrowie Górniczej.

Dzielnica Ząbkowic

„Balansujące” pomiędzy Ząbkowicami a Gołonogiem osiedle Pogoria dzięki inicjatywie mieszkańców i Rady Narodowej Osiedla Ząbkowice w 1960 r. zostało na krótko przyłączone do Ząbkowic jako nowa dzielnica, której częścią były m.in. tereny leśne oraz zbiornik wodny Pogoria I. Włodarze młodego miasta Ząbkowice nie zdążyli nacieszyć się z tego nabytku, ponieważ już w połowie 1963 r. osiedle robotnicze razem z Pogorią I włączono w granice miasta Dąbrowa Górnicza.

Pocztówka Dąbrowa Górnicza- Pogoria lata 60. XX w. Ze zbiorów Muzeum Miejskiego "Sztygarka" w Dąbrowie Górniczej.

 

Więcej informacji na temat związków Ząbkowic z kolonią Pogoria:

Andrzej Lorenc, Ząbkowice, t. 2, w Zagłębiu Dąbrowskim lata 1918-2018, 

Dąbrowa Górnicza 2019, s. 111-113, 221, 236, 290, 298, 314, 318, 364, 367.

 

Opracował: Mateusz Siembab

Zobacz także

Pomóż nam stworzyć

kronikę wydarzeń bohaterów i miejsc!

Jeśli posiadasz w domowym archiwum zdjęcia, notki prasowe, czy inne materiały, którymi chciałbyś się z nami podzielić, śmiało – napisz do nas! Dołożysz swoją cegiełkę do wspaniałego przedsięwzięcia, które będzie służyć i edukować nas jeszcze przez wiele pokoleń.

Jeśli chcesz podzielić się z nami częścią swojej historii,
prześlij je za pomocą poniższego przycisku

Bądź na bieżąco

Newsletter

Chcesz dostawać od nas informacje o najnowszych wydarzeniach, wystawach i artykułach? Zapisz się!

Dziękujemy za zapisanie się do naszego newslettera

Skip to content