Towarzystwo Akcyjne Ząbkowickiej Fabryki Szkła Spółka Akcyjna w Ząbkowicach

* * *

Huta czeska”  po II wojnie światowej znana jako Huta Szkła Gospodarczego została założona w 1884 r. przez przedsiębiorcę Josefa Schreibera pod wiedeńską firmą J. Schreiber & Neffen. W pierwszym okresie produkcja odbywała się w jednej ciasnej, drewnianej hali  pozbawionej wentylacji. Pierwszym agregatem produkcyjnym był piec donicowy. Na przełomie XIX i XX wieku czynne były cztery piece donicowe mieszczące się w dwóch halach produkcyjnych. Metodą ręcznego wydmuchiwania oraz prasowania produkowano szkło galanteryjne i stołowe m.in. szklanki do herbaty, kieliszki, szkło oświetleniowe gazowe i naftowe (cylindry do lamp, klosze oświetleniowe). Szkło prasowane wytwarzano od 1902 r. Produkcja była przeznaczona na potrzeby rynku krajowego oraz na eksport do Rosji, Chin i Anglii. Nad procesem produkcyjnym czuwali majstrowie czescy i niemieccy. Polacy byli zatrudniani w charakterze hutników niewykwalifikowanych. Zdarzało się, że zarabiali dwukrotnie mniej od Niemców i Czechów. Na skutek żądań pracowników w 1891 r. otworzono przy hucie pierwszą dwuklasową szkołę podstawową w Ząbkowicach. Od  1896 r. huta stała się własnością spółki akcyjnej. Głównymi akcjonariuszami była rodzina Schreiberów, Paul Star, Arnold Feigl i Max Gurewicz. Do strajków organizowanych w Zagłębiu Dąbrowskim w 1905 r. dołączyła także huta czeska. W trakcie trzytygodniowego strajku pracownicy zmusili właściciela fabryki do ustępstw takich jak: skrócenie czasu pracy na niektórych wydziałach z 12 do 11 godzin dziennie oraz wypłacenie wynagrodzenia za czas strajku. Zakład został zamknięty w sierpniu 1935 r. na skutek kryzysu gospodarczego. W 1940 r. ponownie został uruchomiony przez nazistów na potrzeby wojska.

 

Ulotka reklamowa Ząbkowickiej Fabryki Szkła z okresu dwudziestolecia międzywojennego. 

Ze zbiorów Muzeum Miejskiego „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej.

 

Widok na hutę w Ząbkowicach, koniec XIX w. Fotografia ze zbiorów Mirosława Kozery.

Zobacz także

Pomóż nam stworzyć

kronikę wydarzeń bohaterów i miejsc!

Jeśli posiadasz w domowym archiwum zdjęcia, notki prasowe, czy inne materiały, którymi chciałbyś się z nami podzielić, śmiało – napisz do nas! Dołożysz swoją cegiełkę do wspaniałego przedsięwzięcia, które będzie służyć i edukować nas jeszcze przez wiele pokoleń.

Jeśli chcesz podzielić się z nami częścią swojej historii,
prześlij je za pomocą poniższego przycisku

Bądź na bieżąco

Newsletter

Chcesz dostawać od nas informacje o najnowszych wydarzeniach, wystawach i artykułach? Zapisz się!

Dziękujemy za zapisanie się do naszego newslettera

Skip to content